نام کتاب: اندیشه عرب در عصر لیبرالیسم
نویسنده: آلبرت حورانی
مترجم: علی شمس
ناشر: نامک
سال انتشار: 1393
تعداد صفحات: 472 صفحه
قیمت: 20 هزار تومان
فرهنگ امروز: در میان اندیشمندان خاورمیانهشناس معاصر شاید هیچکس به اندازه آلبرت حورانی مشهور نباشد. او در انگلستان به دنیا آمد و خانوادهاش جزو کسانی بودند که از جنوب لبنان مهاجرت کرده بودند. او بعد از گذراندن تحصیلات اولیه در منچستر راهی لندن شد و به دانشگاه آکسفورد رفت و به تحصیل در حوزه خاورمیانه پرداخت. او پس از مدتی به خاورمیانه رفت و آنجا برای اولین بار از نزدیک با محل زندگی خانوادهاش و آن چیزی که سالها مشغول تحقیق و تحصیل در مورد آن بود آشنا شد. و بعد از دو سال تدریس در دانشگاه بیروت به لندن بازگشت و تا 1943 در مؤسسه سلطنتی مطالعات بینالمللی لندن به کار پرداخت. در سالهای اوج جنگ جهانی دوم در دفتر بریتانیایی دولتی در قاهره به تحقیق پرداخت و سپس در دفتر امور عرب در لندن به عنوان محقق مشغول شد. در 1948 دوباره به آکسفورد بازگشت و مشغول تدریس شد. او تا زمان بازنشستگی مرکز مطالعات خاورمیانه را اداره میکرد. از 1994 که حورانی اولین مقالهاش را منتشر کرد تا زمان مرگش 8 کتاب تألیفی، 7 کتاب مجموعه مقاله ویراستاری، 160 مقاله و بیش از 100 بررسی کتاب از او باقی ماند.
آلبرت حورانی در ایران نیز شناخته شده است و محققان ایرانی با آثار او آشنا هستند. «اندیشه عرب در عصر لیبرالیسم» کتابی است از این اندیشمند درباره اندیشه نوین سیاسی و اجتماعی در خاورمیانه که علی شمس آن را ترجمه و نشر نامک آن را منتشر کرده است.
مؤلف در مقدمه کتاب میگوید «در روزگاری که این کتاب از آن سخن میگوید مردمان عرب هر یک به طریقی مجذوب ساختار جهان تازهای میشدند که از انقلاب صنعت فناوری درآمده بود. این ساختار تازه نشانههایی داشت مانند: افزایش داد و ستدهای بازرگانی اروپاییان به شیوهای نو، دگرگونیهای برخاسته از چرخه تولید و مصرف، تحمیل نظارت اروپا بر مناطقی از دنیا، باز شدن مدرسههایی به شیوه نو و نشر اندیشههای تازه که با چگونگی زیستن انسان در جامعه کار داشت.»
این کتاب که به بررسی افکار و اندیشه متفکران عرب و ترک میپردازد که از جمله آنها میتوان به سیدجمال الدین اسدآبادی اشاره کرد. کتاب در 13 فصل تدوین شده که عناوین برخی فصلهای کتاب «دولت اسلامی»، «امپراطوری عثمانی»، «نخستین رنگپذیری از اروپا»، «نسل اول: طهطاوی، خیرالدین، شدیاق، بستانی»، «سیدجمال الدین اسدابادی» است.
«محمد عبده»، «شاگردان محمد عبده در مصر: اسلام و مدنیت نوین»، «ملیت مصری»، «رشیدرضا»، «پیشگامان سکولاریسم الشمیل و فرح انتوان»، «ملیگرایی عربی»، «طه حسین»، «خاتمه: گذشته و آینده» سایر سرفصلهای کتاب را تشکیل میدهند.
در پشت جلد کتاب درباره اهمیت واکاویی اندیشههای نوین سیاسی اجتماعی در خاورمیانه آمده «تحقیقی پرمایه درباره اندیشه نوین سیاسی و اجتماعی در خاورمیانه است. از سده نوزدهم میلادی که اثرگذاریهای فزاینده اروپا بر این منطقه به چشم آمد، اندیشمندانی به بررسی علل پیشرفت اروپا و سببهای عقبماندگی جوامع اسلامی پرداختند و درباره هویت اسلامی و مردمسالاری و اندازه توفیقش در جوامع کاوشهایی کردند.»
این کتاب آنچنان که در پشت جلدش نوشته شده تحقیقی پرمایه درباره اندیشه نوین سیاسی و اجتماعی در خاورمیانه است. از سده نوزدهم میلادی که اثرگذاریهای فزاینده اروپا بر این منطقه به چشم آمد، اندیشمندانی به بررسی علل پیشرفت اروپا و سببهای عقبماندگیهای جوامع اسلامی پرداختند و درباره هویت اسلامی و مردمسالاری و اندازه توفیقش در این جمع کاوشهایی کردند. آلبرت حورانی در این کتاب پاسخهایی را تحلیل کرده است که نویسندگانی صاحبنام درباره آن دو پدیده گفتهاند و آرای آنان را بررسی میکند تا نشان دهد که دو جریان فکری که یکی میخواست اصول اجتماعی اسلام را بازتعریف کند و دومین توجیهگر جدایی دین از سیاست بود، در هم آمیختند و این آمیختگی به پیدایش ملیتهای مصری، لبنانی، الجزایری و... انجامید.
موضوع اسلام و دنیای نوین با هرچه بحث و پژوهش که دربارهاش نوشتهاند اینک سخن روز شده است و به کار میآید؛ چرا که خاورمیانه با ناآرامیهای تازه روبهروست. خواندن کتاب آلبرت حورانی امروز برای درک ناهمواریهای این منطقه و سبب ناآرامیهایش ضروری شده است اگرچه از همان بار نخست هم که به زبان انگلیسی چاپ شد مرجع مهمی برای خواندگان و پژوهشگران شده است.»
آلبرت حورانی استاد تاریخ معاصر خاورمیانه در دانشگاه آکسفورد بود و تا سال 1979 که بازنشسته شد در دانشگاههای شیکاگو، پنسیلوانیا، هاروارد و دانشگاه آمریکایی بیروت نیز این درس را گفت و بر سر آن بحثها کرد.
کتاب یادشده در 472 صفحه با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 20 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما